ห้องทำงานของชาวกระทรวงฯ

กระทรวงพาณิชย์เมื่อแรกสถาปนามีพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระจันทบุรีนฤนาถเป็นเสนาบดี และพระ

ราชวรวงศ์เธอกรมหมื่นพิทยาลงกรณ์เป็นรองเสนาบดี มีหน่วยงาน ได้แก่ กองกลาง ออฟฟิศที่ปรึกษากระทรวงพาณิชย์ กรมทะเบียนการค้า กองชั่งตวงวัด กรมสหกรณ์ ศาลาแยกธาตุ และแผนกท่องสื่อทางทรัพย์ ซึ่งภายหลังเปลี่ยนชื่อเป็นกองสืบความรู้เอคอนโนมิก นับเป็นหน่วยงานภาครัฐที่ทันสมัย มีชาวต่างชาติเป็นที่ปรึกษากระทรวงตั้งแต่ปี พ.ศ. 2465 ถึง พ.ศ. 2475 และมีบุคลากรที่เรียนจบจากต่างประเทศเข้าทำงาน


หลังการเปลี่ยนแปลงการปกครอง พ.ศ. 2475 รัฐบาลได้จัดระเบียบราชการใหม่ เปลี่ยนชื่อกระทรวงเป็นกระทรวงเศรษฐการ พร้อมปรับเปลี่ยนโครงสร้างการบริหารงานและความรับผิดชอบทั้งกระทรวง เพื่อวางนโยบายในทางเศรษฐกิจพาณิชย์ของประเทศ ส่งเสริมการเกษตร การค้า และการอุตสาหกรรม


จนถึงช่วงสงครามโลกครั้งที่ 2 รัฐบาลจอมพล ป. พิบูลสงคราม ได้จัดตั้งหน่วยงานเพิ่มเติมขึ้นในกระทรวงฯ ได้แก่ สำนักงานเลขานุการรัฐมนตรีและปลัดกระทรวง กรมการสารสนเทศ กรมการค้าภายใน กรมการค้าต่างประเทศ กรมควบคุมการค้า กรมทะเบียนการค้า และกรมส่งเสริมองค์การค้า ถึง พ.ศ. 2495 มีกรมใหม่ คือ กรมเศรษฐสัมพันธ์ ส่วนกรมส่งเสริมองค์การค้าแยกไปเป็น องค์การคลังสินค้า


ด้วยขอบเขตงานที่กว้างขวางขึ้นตามการพัฒนาประเทศ ทำให้มีการก่อสร้างอาคารสำนักงานใหม่อีกหลายหลังขึ้นภายในจนเต็มพื้นที่ขนาด 7 ไร่ ของกระทรวงฯ แต่ก็ยังไม่เพียงพอ กรมต่าง ๆ บางกรมจึงแยกไปมีที่ทำการในละแวกใกล้เคียง เช่น กรมการสารสนเทศ ตั้งอยู่ที่อาคารถนนราชดำเนินกลางที่สี่แยกคอกวัว (ปัจจุบัน คือ อาคารหอสมุดเมืองกรุงเทพมหานคร) กรมการค้าภายใน มีที่ทำการที่ท่าโรงโม่ ริมถนนมหาราช เป็นต้น ส่วนอาคารดั้งเดิมที่ถนนสนามไชยคงเป็นที่ทำการกระทรวงสืบมา โดยที่มีการเปลี่ยนชื่อกระทรวงกลับไปเป็น กระทรวงพาณิชย์ อีกครั้งหนึ่งใน พ.ศ. 2515

แผนผังอาคารแสดงการใช้สอยและแบ่งพื้นที่ของอาคาร ช่วงพ.ศ. 2516-2520 จากความทรงจำของอดีตข้าราชการกระทรวงพาณิชย์

แผนผังแสดงสีที่ทาภายในแต่ละห้องทีมีความแตกต่างกัน ซึ่งเป็นข้อมูลที่ได้จากการขูดชั้นสีเพื่อพิสูจน์ตรวจสอบก่อนการบูรณะ

แผนผังจำลองอาณาบริเวณพื้นที่กระทรวงพาณิชย์

ในปีพ.ศ.2463 มีการสร้างอาคาร "ศาลาแยกธาตุ"

ขึ้นเป็นหลังแรก เพื่อใช้เป็นห้องแล็บในการ

ตรวจสอบวัตถุธาตุตามหลักวิทยาศาสตร์


2463.jpg

แผนผังจำลองอาณาบริเวณพื้นที่กระทรวงพาณิชย์

ในปีพ.ศ.2465 ภายหลังมีการสร้างอาคาร

สำนักงานของกระทรวงฯ เสร็จเรียบร้อยแล้ว




2465.jpg

แผนผังจำลองอาณาบริเวณพื้นที่กระทรวงพาณิชย์

ในปีพ.ศ.2546 แสดงให้เห็นถึงความคับแคบของ

สถานที่ที่ไม่สามารถรองรับภารกิจที่เติบโตมากขึ้น

ของกระทรวงพาณิชย์ (ก่อนย้ายที่ตั้งใหม่)


2546.jpg

แผนผังจำลองอาณาบริเวณพื้นที่กระทรวงพาณิชย์

ในปีพ.ศ.2548 โดยมีการบูรณะอาคารเก่า และรื้อถอน

อาคารอื่นๆ เพื่อปรับภูมิทัศน์ใหม่




2548.jpg

แผนผังจำลองอาณาบริเวณพื้นที่กระทรวงพาณิชย์ในปีพ.ศ. 2549 หลังปรับภูมิทัศน์ จัดสรรพื้นที่เพื่อใช้จัดกิจกรรมเรียนรู้ของพิพิธภัณฑ์

แผนที่จากดาวเทียมแสดงที่ตั้งมิวเซียมสยามในปีพ.ศ. 2565 ด้านหน้าทางเข้าเชื่อมกับประตูทางออกที่ 1 ของสถานีรถไฟฟ้าใต้ดินสายสีน้ำเงิน MRT-BL31 สถานีสนามไชย

เนื้อหาที่เกี่ยวข้อง
ตึกเก่าร้อยปี

จากออฟฟิศสู่มิวเซียม

จากฟังก์ชั่นตึกสำนักงานมาสู่การเป็นมิวเซียม ปรับเปลี่ยนอย่างไร ที่ไม่เปลี่ยนคุณค่า
ดูเพิ่ม
ตึกเก่าร้อยปี

ความรู้ใหม่จาก "ตึกเก่า"

การบูรณะปรับปรุงตึกกระทรวงพาณิชย์ได้ค้นพบหลักฐานสำคัญที่เชื่อมโยงและสะท้อนแนวคิดในการออกแบบ การเลือกใช้วัสดุของสถาปนิกชาวอิตาเลียนได้เป็นอย่างดี
ดูเพิ่ม
ตึกเก่าร้อยปี

ห้องทำงานของชาวกระทรวงฯ

80 ปีที่อาคารทำหน้าที่เป็นออฟฟิศให้กับข้าราชการกระทรวงพาณิชย์
ดูเพิ่ม